Moczenie nocne u dzieci – konieczna wizyta u pediatry

Dr n. med. Michał Maternik

Nie zwlekaj! Zamiast czekać, aż dziecko wyrośnie, zgłoś się do lekarza rodzinnego lub pediatry. Dlaczego? Bo utrzymujące się moczenie w nocy prowadzi do zaburzeń psychospołecznych, izolacji, utraty poczucia własnej wartości, a także problemów w przedszkolu lub w szkole. W większości przypadków przyczyny nocnego nietrzymania moczu mają charakter medyczny i aby je wykryć, niezbędna jest wizyta u lekarza, który zleci wykonanie podstawowych badań, tj.:

  • badanie ogólne moczu
  • badanie bakteriologiczne moczu
  • ocena funkcji nerek
  • oraz USG jamy brzusznej z oceną pęcherza.

Co przed wizytą?

Przed wizytą u lekarza należy wykonać kartę obserwacji picia i siusiania, tzw. dzienniczek mikcji oraz kartę obserwacji dziecka. Rodzice w ten sposób dostarczają lekarzowi niezbędne informacje o skali problemu, pomagają lekarzowi w zbieraniu wywiadu oraz postawieniu wstępnej diagnozy.

Dzienniczek mikcji

Przez dwa kolejne dni (najlepiej sobota i niedziela) rodzice zapisują godzinę oddania każdej porcji moczu w ciągu dnia oraz mierzą objętość każdej porcji moczu i notują obserwacje. W tym celu można wykorzystać plastikowy pojemnik z podziałką. Podobnie należy postąpić z przyjmowanymi płynami: można zapisać godzinę i ilość wypijanych napojów. Pomiar powinien uwzględnić wszystkie płynne pokarmy, np. zupy i jogurty. Podczas obserwacji nie nakłaniamy dziecka do większego niż zazwyczaj przyjmowania płynów i częstszego korzystania z toalety. W czasie zbierania informacji o przyjmowaniu płynów i oddawaniu moczu rodzic powinien pozostać biernym obserwatorem.

Karta obserwacji dziecka

To dwutygodniowa obserwacja. Przez kolejne dni tygodnia rodzice zapisują w poszczególnych rubrykach:

  1. moczenie nocne (tak/nie/ile razy)
  2. samodzielne wstawanie w nocy w celu oddania moczu do toalety (tak/nie/ile razy)
  3. ilość moczu oddanego w nocy (należy dziecku założyć pieluchę i w przypadku mokrej, zważyć ją i od tej wagi odjąć wagę pieluchy suchej - tak uzyskamy orientacyjną ilość oddanego moczu)
  4. godzinę rozpoczęcia i zakończenia snu
  5. moczenie bielizny w dzień (tak/nie/ile razy/z jaką obfitością, np. mokra bielizna, mokre ubranie)
  6. naglące parcia (tak/nie/ile razy) - to silne uczucie parcia na mocz, któremu często towarzyszą manewry powstrzymujące oddanie moczu, np. kucanie, krzyżowanie nóg, siadanie na pięcie
  7. oddawanie stolca (tak/nie) – tu ważna jest konsystencja stolca (prawidłowy stolec ma plastyczną konsystencję)
  8. brudzenie bielizny stolcem (tak/nie).

Trzeba szukać przyczyny moczenia nocnego

,,Moje dziecko też tak miało i wyrosło” – to zgubne słowa. Bezwiedne oddawanie moczu w nocy to problem nie tylko twojego dziecka, ale całej rodziny. Moczenie nocne u dziecka może być objawem choroby, dlatego nie należy go lekceważyć i trzeba je diagnozować. A w tym ci pomoże lekarz rodzinny lub pediatra. W trudnych przypadkach lekarz POZ-u kieruje dziecko do specjalisty nefrologa lub urologa dziecięcego.

Dr n. med. Michał Maternik
Specjalista pediatrii, nefrologii i nefrologii dziecięcej pracuje w Klinice Pediatrii, Nefrologii i Nadciśnienia Dzieci i Młodzieży Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego. Nauczyciel akademicki. Prowadzi leczenie dzieci z zaburzeniami mikcji z wykorzystaniem farmakoterapii, uroterapii w tym TENS i biofeedback. Autor wielu publikacji polskich i zagranicznych dotyczących diagnostyki i leczenia moczenia u dzieci i młodzieży. Współautor zaleceń Polskiego Towarzystwa Urologii Dziecięcej i Polskiego Towarzystwa Nefrologii Dziecięcej w zakresie diagnostyki i leczenia dzieci z moczeniem nocnym oraz zaleceń Polskiego Towarzystwa Urologii Dziecięcej i Polskiego Towarzystwa Nefrologii Dziecięcej dotyczących diagnostyki i leczenia dzieci z zaburzeniami oddawania moczu w ciągu dnia. Przedstawiciel International Childrens’ Continence Society w Europie Środkowej.
Porady lekarzy